Hoofdstuk 2 Strategie 2024 – We creëren positieve maatschappelijke impact

Halverwege de lopende strategische periode heeft het College van Bestuur (CvB) in 2022 opdracht gegeven voor een tussentijdse evaluatie door een extern panel. Het doel hiervan is samen te leren van de eerste fase en zo tot een aantal concrete verbetervoorstellen voor de tweede fase van de strategie te komen. Het panel heeft met instemming geconstateerd dat, in tegenstelling tot vorige edities van de EUR-strategie, de huidige strategie in co-creatie en vanuit een sterke bottom-up benadering tot stand kwam. De huidige strategie is gestart vanuit de wens om te verbinden en bruggen te bouwen – niet alleen tussen de faculteiten onderling maar ook tussen de faculteiten en Professional Services.   

Het panel concludeerde dat we als universiteit trots mogen zijn op onze strategie en de bijbehorende Erasmiaanse waarden; Strategie 2024 is eigentijds en speelt in op de hedendaagse uitdagingen. Intern heeft de strategie tot meer toenadering tussen faculteiten en diensten geleid. Wel kan volgens het panel nog meer synergie gerealiseerd worden.    

Extern zorgde de strategie voor een nauwere samenwerking met de stad Rotterdam en een gezamenlijke focus op regionale impact, die wordt versterkt door initiatieven zoals de Convergentie EUR-TUDelft-Erasmus MC.    

Het panel deed op basis van deze evaluatie een aantal aanbevelingen om de strategische koers aan te scherpen en bij te sturen en dat te doen met behoud van de belangrijkste strategische ambities. Een duidelijkere focus met impact als centraal thema. Daarnaast adviseert het panel om meer gebruik te maken van het interdisciplinaire potentieel van de universiteit en hier een gerichte aanpak voor te formuleren. De implementatie van de aanbevelingen is in 2022 begonnen en zal de rest van de looptijd van Strategie 2024 doorgaan.     

Aparte evaluatie van onderwijs  

Het onderwijs is in 2022 afzonderlijk tussentijds geëvalueerd. De sterke, door waarden gedreven, benadering van het onderwijs binnen de EUR is daarbij positief beoordeeld. Studenten en alumni staan in verbinding met de buitenwereld en proberen de maatschappelijke uitdagingen te begrijpen. Docenten begeleiden studenten in hun competentieontwikkeling, onder meer door het bieden van een impact gedreven leeromgeving waarbij studenten zich bezighouden met complexe problemen die niet altijd monodisciplinair zijn op te lossen. Belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen worden steeds beter ingebed in het onderwijscurriculum.   

De belangrijkste aanbeveling was om de definitie van impact gedreven onderwijs specifieker uit te werken en te verbinden met de waardeontwikkeling door studenten in het kader van hun persoonlijke en academische professionele vorming.  

In de tussentijdse evaluatie van de strategie werden de Erasmiaanse waarden expliciet benoemd als aansprekend en werd de verbindende functie hiervan erkend. De Erasmiaanse waarden zijn: wereldburger, maatschappelijk betrokken, verbindend, ondernemend en ruimdenkend. Het gaat echter ook over hoe we die waarden gestalte geven: innovatief en vanuit de diversiteit van achtergronden en opvattingen, altijd samenwerkend en in co-creatie, actiegericht en waar nodig onconventioneel en dus met lef.    

De Erasmiaanse waarden zijn inmiddels bekend en worden breed gezien als de gezamenlijke waarden van onze universiteit. Zij geven steeds meer richting aan de manier waarop wij impact willen maken, hoewel de invulling van de waarden voor een ieder ook een eigen betekenis heeft. Het afgelopen jaar hebben we binnen de EUR gezien hoe de Erasmiaanse waarden steeds meer tot leven komen in talloze initiatieven, groot en klein.  

De komende tijd zal vanuit deze waarden de verbinding met cultuur en leiderschap verder worden benadrukt. Dat gebeurt binnen het in 2022 gelanceerde leiderschapsprogramma van de EUR. Daarnaast krijgen de Erasmiaanse waarden en het Erasmiaan-zijn de komende jaren een nog nadrukkelijkere en explicietere plek binnen de strategie van de EUR.

Impact vormt het centrale thema van de strategie van de universiteit. In 2022 vonden er verschillende dialogen plaats over de impactdefinitie. Dat gebeurde om te komen tot een sterker begrip en scherpere strategische focus. Onze impactambitie is gebaat bij een meer bewuste en doelgerichte benadering van impact, gericht op concrete en actuele maatschappelijke uitdagingen. Hierbij zorgen we ervoor dat er bewust wordt nagedacht over welke impact of maatschappelijk effect wordt beoogd en hoe dit het beste kan worden bereikt.     

Bij alles wat we doen stellen we ons dan ook de vraag op welke maatschappelijke verandering ons handelen is gericht en hoe we dat handelen zo kunnen inrichten dat deze verandering gerealiseerd wordt of dat tenminste de kans daarop vergroot wordt. Van fundamenteel belang hierbij is dat we zoveel mogelijk niet zelf bepalen wat onze impact kan en moet zijn, maar dat we dat vanaf het begin doen in samenspraak met onze omgeving en wellicht zelfs geïnitieerd door die omgeving. Dit geldt voor elk van de stappen die we doorlopen in het proces om impact te creëren. Hiermee werken we aan de randvoorwaarden voor de transitie naar een impact-gedreven universiteit waarbij maatschappelijke betrokkenheid als derde pilaar binnen onze academische setting een plek krijgt langs de lijn van onderzoek en onderwijs.    

Duurzaamheid als onderdeel van impact   

Duurzaamheidsvraagstukken stonden in 2022 wereldwijd en nationaal centraal. Ook binnen de EUR- impactambitie is duurzaamheid een belangrijk onderwerp. Door de huidige maatschappelijke ontwikkelingen groeit binnen de EUR het besef dat onze impact in versneld tempo positief moet bijdragen aan de oplossing van het klimaatprobleem. Op verschillende vlakken ondernamen we in 2022 concreet actie, bijvoorbeeld door in te zetten op een duurzame bedrijfsvoering waarmee wij toewerken naar een eco-positieve bijdrage van de EUR. Daarnaast gebruiken we informatie over hoe ons onderzoek en onderwijs bijdraagt aan de Sustainable Development Goals, zodat wij nog gerichter kunnen sturen op onze impact ambitie.   

In dit kader werkten we aan de ontwikkeling van meer inter- en transdisciplinaire keuzevakken en specialisaties. Hiermee leiden we onder andere de toekomstige experts op die in het medische, culturele en sociaaleconomische domein kunnen gaan bijdragen aan een verbetering van de duurzaamheid. Ons onderzoek richt zich daarnaast ook steeds meer op gezondere leefomgevingen, meer biodiversiteit en meer kansengelijkheid in de samenleving. Dit doen we in samenwerking met maatschappelijke partners. Onze campus zelf is daarbij een duurzame studie- en werkomgeving, met gezond voedsel en duurzame vervoersopties. In 2022 was er ook aandacht voor de structurele dialoog die wij als kennisinstituut voeren over dit onderwerp met onze studenten en medewerkers. De bezetting op de campus in november maakte wederom duidelijk dat het belangrijk is om met elkaar in gesprek te blijven over onze doelen en inspanningen.

Het landelijke programma Erkennen & Waarderen is in 2019 gelanceerd met de publicatie van het essay ‘Ruimte voor ieders talent’. Nu, drie jaar later, is het belang van modernisering van het huidige systeem nog duidelijker geworden. Het past bij de wereldwijde verandering op gebied van onderwijs en onderzoek en sluit aan op de eigen EUR-impactambitie. Het vergt een brede cultuurverandering met doelen die zich richten op: diversificatie van loopbaanpaden, sterkere focus op kwaliteit, balans tussen individu en team, belang van goed academisch leiderschap en het stimuleren van open science.   

Het erkennen en waarderen van de inspanningen van onze medewerkers is cruciaal om onze strategische doelen als EUR te kunnen behalen. Daarbij moeten we loopbaanperspectieven vormgeven met ruimte voor impactvolle activiteiten. Als we willen dat onze academici meer gestructureerd nadenken over en werken aan het creëren van maatschappelijke impact, dan moeten we deze activiteiten ondersteunen, erkennen en waarderen. Dat betekent bijvoorbeeld dat deze activiteiten meegewogen worden in de waardering en promotie van de academische staf en we de resultaat- en ontwikkel (R&O) gesprekken anders vormgeven en de beoordelingscriteria aanpassen.    

Het College van Bestuur benadrukt het belang van Erkennen & Waarderen en stelde extra middelen ter beschikking voor de implementatie. Het programmateam werd uitgebreid om de faculteiten en diensten actief te ondersteunen. Binnen verschillende faculteiten wordt inmiddels geëxperimenteerd met nieuwe vormen voor de jaarlijkse R&O-gesprekken en de procedures voor promoties. Daarnaast zijn er in verschillende faculteiten gedifferentieerde loopbaanpaden ontwikkeld en (deels) geïmplementeerd.   

Maatschappelijke problemen vragen om een integrale aanpak en dus om nieuwe vormen van kennis en kennisontwikkeling die alleen mogelijk zijn als wetenschapsgebieden naar elkaar toegroeien en convergeren. Inzetten op samenwerkingen, zowel intern als extern, is daarom een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van onze impact ambitie.   

Binnen de EUR wordt samenwerking vormgegeven en gestimuleerd door de Erasmus Initiatives, die bestaan uit vier programma’s gericht op het vergroten van sociale en economische impact van het onderwijs en onderzoek. 

De EUR is in diverse regionale strategische allianties betrokken. In 2019 zijn de TU Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam en het FGG/Erasmus MC een intensieve samenwerking gestart over de grenzen van disciplines en instellingen heen. Binnen deze samenwerking komen kennis en kunde van sociaaleconomische, medische en technische wetenschappen samen en versterken ze elkaar. We hebben in 2022 verder gebouwd op de al gelegde fundamenten. Dankzij inspanningen van alle betrokkenen is er veel bereikt. Zo kwamen er binnen de inhoudelijke programma’s veel nieuwe onderzoeks- en onderwijsactiviteiten, is er een partnerschap ondertekend met de gemeenten Rotterdam en Delft en is een begin gemaakt met de organisatorische doorontwikkeling van de Convergentie Allianten van EUR, FGG/Erasmus MC en TU Delft. 

De EUR werkt samen met Leiden en Delft in de LDE samenwerking waarmee gestreefd wordt naar maatschappelijke relevantie in de eigen regio en wereldwijd. Deze samenwerking is opgezet in LDE Centres en programma’s die een unieke rol vervullen bij de realisatie van vernieuwende inter- en multidisciplinaire onderzoeks- en onderwijssamenwerking. 

Op 20 januari 2022 tekenden de bestuurders van Hogeschool Rotterdam/Willem de Kooning Academie, Codarts Hogeschool voor de Kunsten en de EUR een intentieverklaring om het kunstonderwijs in Rotterdam een flinke impuls te geven: University of the Arts Rotterdam: Cultuur&Campus. Dit is een nieuwe entiteit die zowel aan Hogeschool Rotterdam als aan de Erasmus Universiteit verbonden zal zijn. De gemeente Rotterdam steunt dit bijzondere initiatief dat een plek krijgt binnen het samenwerkingsverband Cultuur&Campus.    

Niet alleen versterkten we onze regionale allianties, we mochten ook tien universiteiten vanuit heel Europa verwelkomen bij de EUR voor de UNIC Strategische Conferentie in Rotterdam. UNIC is een belangrijke Europese alliantie van tien universiteiten in postindustriële steden waarvan de EUR penvoerder is. In 2022 werd UNIC uitgebreid met de universiteiten van Malmö en Lódz.