Spring naar inhoud

Hoofdstuk 3 Onderwijs - Impact maken

Onderwijs

Inleiding

In 2023 werd de herijkte onderwijsvisie van de Erasmus Universiteit (EUR) vastgesteld.Veel docenten en studenten gingen in gesprek over de toekomst van ons onderwijs.De vice-decanen onderwijs schreven gezamenlijk – op basis van de uitkomsten van de dialogen – een herijkte onderwijsvisie. Daarin ligt de nadruk op ‘impact gedreven onderwijs’. Studenten die in de komende jaren hun opleiding aan de EUR volgen, worden opgeleid tot academische professionals die de vaardigheid hebben om samen te werken met mensen met verschillende achtergronden. Het is belangrijk dat studenten zich inleven in andere zienswijzen en een eigen visie ontwikkelen op complexe vraagstukken. Onze wereld verandert voortdurend en onze studenten ontwikkelen een academisch en kritisch vermogen om uitdagingen te begrijpen en mee te werken aan mogelijke oplossingen. 

We zijn een Rotterdamse universiteit die studenten midden in onze Rotterdamse samenleving opleidt. We doen dat – in het licht van haar naamgever Desiderius Erasmus – nadrukkelijk ook in een internationale context. Onze studenten gaan naar het buitenland en andersom vinden we het belangrijk dat internationale studenten ook aan onze universiteit studeren. Dat geeft studenten de mogelijkheid om kennis te maken met andere manieren van denken. Of dat ze juist de vergelijkbaarheid en samenhang zien tussen landen en culturen. Het jaar 2023 was een veelbewogen jaar op internationaliseringsgebied. De EUR nam de uitdaging aan om opnieuw te onderzoeken hoe internationalisering past bij de manier waarop we onze studenten willen opleiden. 

Onze nieuwe onderwijsvisie was ook een aanleiding om ons integrale beleid op toegankelijkheid te herzien. We willen een universiteit zijn waar iedereen welkom is en zich welkom voelt. Dat betekent dat we zo breed mogelijk willen kijken naar de vraag ‘Hoe bieden we academisch toponderwijs voor studenten die vanuit een ander land bij ons willen komen studeren? Voor studenten die vanuit mbo/hbo naar de universiteit willen? Wiens ouders niet gestudeerd hebben? En voor mensen die al werk hebben?’ Om de vragen te beantwoorden, kijken we naar de manier waarop we doceren en hoe we de campus en ons onderwijs inrichten. 

We willen de werkdruk van docenten en studenten verlagen. Onderzoek laat zien dat studenten last hebben van de voortdurende prestatiedruk. In 2023 startten we met een initiatief om hier wat aan te doen.  Een beter ingedeeld collegejaar (“Slimmer Academisch Jaar”) moet rust en ruimte bieden om na pieken in bijvoorbeeld tentamen- en examenrondes weer even op te laden. Verschillende werkgroepen begonnen in 2023 met antwoorden op de volgende en andere vragen: ‘Hoeveel weken geven we les? Hoe halen we de druk van tentaminering en examinering af? Hoe maken we ruimte om studenten van verschillende faculteiten makkelijker te laten samenwerken?’ We doen dat in een dialoog binnen onze universiteit en we zijn er trots op dat we dat ook doen in een landelijk initiatief met het ministerie van OCW. 

OCW-traject Een Slimmer Collegejaar (SCJ)

Het academisch jaar in Nederland is een van de langste in Europa. Recent onderzoek van De Jonge Akademie associeert een lang academisch jaar met een hogere werkdruk voor medewerkers en studenten. Het ministerie van OCW zette in 2022 het traject ‘Een Slimmer Collegejaar’ (SCJ) op om te bezien of het aantal weken onderwijs op een verantwoorde wijze terug is te brengen en/of bestaande onderwijsactiviteiten ‘slimmer’ ingericht kunnen worden, zodat er gedurende het collegejaar meer ‘rust en ruimte’ voor studenten en docenten ontstaat.

De EUR is samen met de Universiteit van Amsterdam penvoerder van deze landelijke pilot. Beide instellingen stelden begin 2023 een projectleider aan. Na de landelijke kick-off in maart leverden de projectleiders een projectplan op en organiseerden ze een succesvolle kennisdelingsbijeenkomst en legden ze de basis voor de monitoring van de landelijke pilot.

Binnen de EUR doen drie faculteiten (ESHCC, RSM en ESL) mee met een autonome pilot. Bij ESHCC is het doel van de pilot om de pieken in de werkdruk te verminderen voor studenten en docenten. Dat gebeurt door de afwijkende BA-1 kalender van de opleidingen Geschiedenis en IB History te veranderen en waar mogelijk in lijn te brengen met de academische kalender van de andere opleidingen binnen de faculteit. Inmiddels is in kaart gebracht wat de wettelijke en facultaire kaders zijn waarbinnen zij (kunnen) opereren. Ook is een overzicht gemaakt van alternatieve academische kalenders en zijn gesprekken georganiseerd met stakeholders.

Bij RSM is de gewenste uitkomst van de pilot om het aantal weken onderwijs te verminderen, meer integratief te toetsen en meer geconcentreerd onderwijs aan te bieden. In 2023 voerde RSM voor de tweede keer een integratieve toets voor twee vakken uit. Daarnaast laste RSM in BSc1 een periode in met beperkt onderwijs. Hierdoor zijn veel docenten in die periode onderwijsvrij en kunnen studenten in deze periode ook op afstand studeren. 

Om de studie- en werkdruk aan de EUR te verlichten en meer mogelijkheden voor interdisciplinaire en projectmatige samenwerking te creëren, is naast de deelname aan en penvoering van de landelijke pilot ‘Een Slimmer Collegejaar’ het interne EUR-traject Slimmer Academisch Jaar gestart (SAJ). Aan het begin van het jaar is een algemene verkenning opgeleverd waarin de behoeftes van de EUR op het vlak van een slimmer collegejaar in kaart zijn gebracht. De rest van het jaar stond in het teken van de ontwikkeling van een strategisch implementatieplan.  

Impact gedreven onderwijs voor alle studenten

De onderwijsvisie legt grote nadruk op onderwijs waarin studenten worden opgeleid om vanuit Erasmiaanse waarden (wereldburger, wederkerig, bescheiden, verbindend en kritisch) met authentieke vraagstukken en met alle betrokkenen, een bijdrage te leveren aan bijvoorbeeld goede gezondheidszorg of een eerlijke inkomensverdeling. Het is de ambitie van de universiteit om dit ‘impact gedreven’ onderwijs verder te ontwikkelen. We blijven ons de komende jaren inzetten om alle studenten een (interdisciplinaire) leerervaring te bieden waar zij minimaal één keer in hun studie met authentieke vraagstukken van buiten de universiteit aan de slag gaan. 

Impactleren is betrokken leren

Het onderwijsinnovatieprogramma Impact at the Core werkt samen met docenten in alle faculteiten om dit onderwijs vorm te geven. Dat gebeurt in cursussen in de bachelor- en masterprogramma’s. Studenten van de Erasmus School of Law gingen aan de slag met juridische vraagstukken bij een Rechtswinkel op Rotterdam-Zuid. Studenten van de Erasmus School of History, Culture and Communication werkten aan de vraag hoe kunst en cultuur kunnen bijdragen aan duurzaamheidstransities. Bij de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB) kregen studenten de mogelijkheid om een honours-traject te volgen, gericht op het betrekken van zoveel mogelijk mensen bij de energietransitie. Studenten van alle bacheloropleidingen konden kiezen voor impactgerichte minoren (grote keuzevakken van 15 studiepunten). 

 Voorbeeld Werkplaats Crooswijk 

Vanuit de ambitie om betrokken te zijn bij onze omgeving, startte Impact at te Core met de faculteit Erasmus School of Social and Behavioural Science (ESSB) met de bouw van een langdurige relatie met Crooswijk. Dit initiatief wordt ondersteund door de gemeente Rotterdam. Het doel is om studenten en medewerkers te laten leren van Crooswijk en via het onderwijs een positieve bijdrage te leveren aan de vraagstukken die in de wijk leven. Het uitgangspunt is om te werken vanuit de behoeften van de wijk en bij te dragen aan concrete oplossingen. In 2023 is geïnvesteerd in het opbouwen van relaties, het begrijpen van de vraagstukken die in wijk leven en het koppelen van deze vraagstukken aan geschikte opleidingen. In 2024 gaan de eerste studenten Bestuurskunde met een opdracht uit Crooswijk aan de slag in hun bachelor scriptie.

Voorbeeld Lerende Gemeenschap Energietransitie 

Met een dialoog over de energietransitie ging in 2023 de lerende gemeenschap over de energietransitie van start. Samen met het hbo en diverse partners vanuit de gemeente Rotterdam en het bedrijfsleven zocht de EUR concrete vraagstukken in de energietransitie waar nog geen goed antwoord op bestaat. In het honours-programma Energietransitie bogen studenten zich in samenwerking met externe partners over vraagstukken als rechtvaardigheid in het energiebeleid, energiearmoede en de barrières die mensen ervaren bij het verduurzamen van hun woning. 

Bruggen bouwen met studenten: Erasmus Verbindt

Studenten vormen een belangrijke schakel met onze stad. Erasmus Verbindt is een initiatief van studenten voor de stad en de universiteit. Erasmus Verbindt helpt docenten actief om actuele casussen in het onderwijs een plaats te geven.  

Impactgedreven leren centraal in je masteropleiding

In 2023 ging het programma Master Societal Transitions van de faculteit ESPhil van start, een volledig masterprogramma gericht op duurzame en rechtvaardige maatschappelijke transities. Studenten leren inzichten uit verschillende disciplines – van filosofie tot ecologie – te verbinden met de praktijk. Zo leren zij complexe en hardnekkige duurzaamheidsproblemen te ontrafelen. Leiderschap en reflexiviteitstrainingen lopen als een rode draad door het programma. In plaats van een masterscriptie te schrijven, creëren studenten en docenten samen met maatschappelijke belanghebbenden een actiegerichte transitie-interventie. 

Strategische allianties

De EUR investeert in belangrijke samenwerkingen die het onderwijs beter met de maatschappelijke context verbinden:

  • De LDE (Leiden, Delft, EUR) is de samenwerking met de Universiteit Leiden en de TU Delft en  investeert vooral in een aanbod van gemeenschappelijke keuzevakken en afstudeeropdrachten. In 2023 werd het aanbod onder meer uitgebreid met de minor (een keuzevak van 30 studiepunten) Authenticity and Art Crime. Studenten onderzochten hoe kunstvervalsing van invloed is op de internationale kunstmarkt en welke juridische en ethische uitgangspunten van invloed zijn. In het LDE Centre for Sustainability werkten interdisciplinaire studententeams aan een duurzaamheidsuitdaging.
  • In het Convergentie initiatief waarin de EUR samen met het Erasmus MC en de TU Delft werkt aan een meer samenhangende aanpak op een aantal urgente maatschappelijke vraagstukken, werden (online) seminars en workshops gehouden over de thema’s Health & Technology, Healthy Start, Pandemic Preparedness Center (PDPC) en AI Data & Digitalisation. Het PDPC organiseerde een cursus in virologie. Leden van het Convergence Human Mobility Center Flagship organiseerden met partners een Spring School over thuisrevalidatie na een beroerte. 

Het Europees perspectief: UNIC

De EUR leidt een belangrijk initiatief voor samenwerking tussen Europese Universiteiten UNIC. Binnen UNIC werken tien universiteiten in zogenaamde postindustriële steden samen. De missie van UNIC is om door inclusief onderwijs, innovatief onderzoek en de betrokkenheid van lokale partners een positieve impact te hebben op de ontwikkeling van de postindustriële steden.

In 2023 is vanuit UNIC het gezamenlijk MSc-programma gestart over ‘Redesigning the Post-Industrial City’. Dit tweejarige Europese masterprogramma voert de EUR uit met onze partners in Cork, Bochum, Oulu, Koc, Deusto, Luik en Zagreb. Studenten in Europese steden werken aan ontwikkelingen die worden beïnvloed door een veranderende economie en klimaat verandering. Het masterprogramma leert studenten om op een interdisciplinaire manier te werken aan deze vraagstukken. Voorlopig krijgen Nederlandse studenten hun diploma van de Duitse universiteit. We hopen dat deze opleiding uiteindelijk ook een in Nederland een positief besluit krijgt van OCW.  

Binnen UNIC worden nieuwe vormen van onderwijs ontwikkeld en wordt de kennis daarover gedeeld met de partners. Dr. Ginie Servant-Miklos leidde in 2023 een Summer Schoolprogramma over onderwijsvernieuwing. 

Internationaal opereren in een nationale context 

Voor de EUR is het opleiden van studenten in een bredere internationale wetenschappelijke omgeving essentieel. We werken in ons onderwijs actief samen met de stad Rotterdam, maar combineren dat met samenwerking in onderwijs, onderzoek en met uitwisseling in een netwerk van partners in Europa en met universiteiten van over de hele wereld. Zo kunnen studenten lokale, regionale en nationale uitdagingen plaatsen in een wereldwijde context en ontwikkelen zij een kritisch en analytisch vermogen om de complexiteit in die mondiale globale context te begrijpen.  Om dit mogelijk te maken, vragen we beurzen aan in Europa. De belangrijkste zijn het Erasmus+ programma en Horizon Europe. In 2023 zijn 28 Grants (beurzen) toegekend waarbij EUR penvoerder of partner is (totale waarde ongeveer € 82 miljoen). 

De EUR streeft naar een goede en constructieve balans tussen de ‘blik naar buiten’ en de ‘blik naar binnen’. De voorgenomen Wet Internationalisering in Balans (WIB) die in 2023 in consultatie is gegaan, dwingt ons nu om de blik vooral naar binnen te richten. Deze wet krijgt een belangrijke impact op onze doelen en ambities voor het internationaliseringsbeleid in onze bacheloropleidingen. Maar het biedt ook kansen om de meerwaarde van internationalisering en het nut van anderstalig onderwijs te herijken en opnieuw te definiëren binnen de nationale politieke context. Daarnaast helpt het om de verbinding met de regionale en de internationale arbeidsmarkt te versterken. 

In 2022 nam de universiteit in overleg met het ministerie al de volgende maatregelen:

  • Geen actieve werving van internationale studenten.
  • Geen nieuwe Engelstalige bacheloropleidingen. 
  • Voorlichting over huisvesting met daarbij de nadrukkelijke oproep aan studenten om niet naar Rotterdam te komen zonder garantie op huisvesting. 

In samenwerking en afstemming met de andere Nederlandse universiteiten zijn in 2023 de voorbereidingen getroffen om tot zelfregie te komen. Hiermee willen de universiteiten maatregelen nemen om de internationale instroom te beheersen, de toegankelijkheid voor Nederlandse studenten te verzekeren, het Nederlands als academische taal te versterken en de kans op behoud van internationaal talent te vergroten.

Het Europees perspectief: UNIC & EIT

De Europese alliantie UNIC is vanwege de internationale samenwerking belangrijk voor de EUR. Binnen UNIC werken tien universiteiten in zogenaamde postindustriële steden samen. De missie van UNIC is om door inclusief onderwijs, innovatief onderzoek en de betrokkenheid van lokale partners een positieve impact te hebben op de ontwikkeling van de postindustriële steden. Deelnemende universiteiten zijn, naast de EUR, Koc University Istanbul, Ruhr University Bochum, University of Liège, University College Cork, University of Deusto, University of Oulu, en University of Zagreb. De alliantie wil in de ontwikkeling naar een Europese Universiteit een voorbeeld zijn voor het Europese onderwijs van de toekomst. 

Na een intensief bouwjaar in 2021, heeft UNIC in 2022 grote vorderingen gemaakt. Er zijn twee universiteiten aan het samenwerkingsverband toegevoegd: Malmö Universiteit en de Universiteit van Łódź. In samenwerking met International Office (IO) is gewerkt aan uitbreiding van de partnerovereenkomsten tussen de deelnemende universiteiten.

Om studentenmobiliteit verder te bevorderen, kwamen er op acht universiteiten twee joint-masterprogramma’s en werd een online course-catalogus ontwikkeld. Deze catalogus biedt Europese studenten de mogelijkheid om cursussen te volgen aan de EUR.

Impactgedreven onderwijs is een belangrijk aandachtspunt voor de deelnemende universiteiten binnen UNIC. Vanwege dat belang werken studenten samen aan maatschappelijke uitdagingen die in alle lidstaten een rol spelen. In het kader van Redefining the Classroom ontwikkelde Erasmus X twee city labs waarin studenten zich onder meer bogen over ongelijkheid in stedelijke gebieden. Verder zijn er in het kader van het honours-programme ‘Tackling Inequalities’ onderwijsactiviteiten georganiseerd bij onze partners. In het najaar zijn Virtual Meeting Platforms georganiseerd rondom de thema’s Renewable Energy en Ageing Well. Sprekers waren Julia Witmayer (DIT Platform) en Warsha Jagroep.

De samenwerking tussen docenten en medewerkers van de deelnemende universiteiten werd geïntensiveerd. Samen met de Ruhr Universitat Bochum ontwikkelde CLI een korte cursus, ook wel microlab genoemd, gericht op vaardigheden om deel te nemen aan een virtuele uitwisseling. Verder verzorgde de EUR een succesvolle training over diversiteit en inclusie voor medewerkers van de UNIC-partneruniversiteiten.

De opgedane kennis en ervaringen in UNIC zijn relevant voor de te ontwikkelen activiteiten binnen Erasmus Institute of Innovation & Technology (EIT) Culture & Creativity. Dat geldt vooral voor  ontwikkelingen van internationale onderwijsprogramma’s, het creëren van societal impact en multi-stakeholder samenwerking. Een verbinding tussen deze twee grootschalige strategische Europese programma’s is ook genoemd in de UNIC 2.0 extension proposal waaraan hard is gewerkt najaar 2022. Het formele startschot was een succesvolle strategische conferentie met alle UNIC-partners.

De EUR is met ESHCC en Rotterdam School of Management (RSM) onderdeel van een alliantie die afgelopen zomer een bieding voor de nieuwe EIT Culture & Creativity won. Deze, door Horizon Europe gefinancierde Knowledge and Innovation Community (KIC) ging direct van start en biedt, net als UNIC (in combinatie met UNIC Engaged Research (UNIC4ER), een strategisch kans om onderwijs en onderzoek samen te brengen, societal impact te creëren en samenwerking met een grote verscheidenheid aan stakeholders op te zetten. De impact is vooral structureel en systemisch gericht en vraagt om goede inbedding in de organisatie als geheel waarbij alle faculteiten worden betrokken. Op deze wijze dragen dit soort strategische initiatieven in belangrijke mate bij aan de EUR Strategie 2024 en de EUR core values.

Studentenwelzijn

In het nieuwe Bestuursakkoord ligt de focus nadrukkelijk op het verbeteren van studentenwelzijn. De EUR zette al in 2020 een breed programma op om het welzijn van studenten bespreekbaar te maken en met preventieprogramma’s te verbeteren. De Living Room kreeg in 2023 een structurele plek op de campus en trekt gemiddeld negentig bezoekers per dag die zich daar even ontspannen of in de Personal Support Hub deelnemen aan laagdrempelige consultatie-uren. Ook organiseren ze workshops rond actuele thema’s zoals omgaan met stress, slaapproblemen, verslaving en mantelzorg. 

Om mentale weerbaarheid bespreekbaar te maken werden een animatiefilm ontwikkeld en campagnes georganiseerd. In 2023 namen in totaal 6000 studenten deel aan de halfjaarlijkse Wellbeing Weeks.

Persoonlijke ontwikkeling is een belangrijk instrument om studenten weerbaarder te maken en problemen te voorkomen. In samenwerking met faculteiten zijn twee programma’s voor persoonlijke ontwikkeling geïmplementeerd, waaraan 150 masterstudenten deelnemen. Parallel wordt er gewerkt aan docententrainingen en worden gesprekken gevoerd over wat beter kan. Het leidde tot de aanstelling van een ‘welzijn officer’ bij de faculteiten die borgt dat ook in het onderwijs aandacht wordt besteed aan welzijn.

Alles wat binnen het Programma Studentenwelzijn gebeurt, is evidence-based. De jaarlijkse EUR- en de tweejaarlijkse landelijke Monitor Studentenwelzijn laten een licht positieve trend zien, maar het algemene beeld van de mentale gezondheid van studenten baart nog steeds zorgen. Dat blijkt onder meer uit middelengebruik en depressie. Mede met behulp van een ROOM-App (over de mentale gezondheid van studenten) wordt een wetenschappelijke database aangelegd. Doel is de opgebouwde kennis over studentenwelzijn, zowel nationaal als internationaal te integreren en te delen.    

Community for Learning & Innovation: motor voor goed onderwijs

De innovatiekracht van docenten wordt door de Community for Learning & Innovation (CLI) ondersteund binnen het thema ‘Professionele ontwikkeling van docenten’. De CLI draagt bij aan een stimulerend klimaat waarin docenten zich permanent kunnen ontwikkelen.

Docenten kunnen deelnemen aan cursussen, workshops en seminars die hen helpen bij het aanpassen van het onderwijs op maatschappelijke veranderingen, nieuwe didactische inzichten uit wetenschap en praktijk en nieuwe technologische mogelijkheden. Naast het standaardaanbod (Basiskwalificatie Onderwijs (BKO), de Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO) en de Leergang Onderwijskundig Leiderschap (LOL), worden microlabs (korte how-to modules) aangeboden.  In totaal kregen 131 docenten een BKO-certificaat, 31 docenten een SKO-certificaat, zeven docenten een SKE (examenkwalificatie)-certificaat en namen 349 docenten deel aan een microlab.

Docenten worden uitgenodigd om deel te nemen aan diverse Communities of Practice. In de CoP Capacity of Lecturers (CIC) verkennen docenten gezamenlijk manieren om onderwijs te verbeteren. Het CIC wil daarbij docenten tot sleutelfiguren maken bij het realiseren van de strategische doelen, met betrekking tot toekomstgericht onderwijs. Daarnaast is er ook een netwerk van onderwijskundigen. CIC specificeert de ondersteuning die docenten nodig hebben in verschillende onderwijsfasen (van ontwerp tot beoordeling) en tijdens verschillende fasen in hun loopbaan aan de universiteit.

Docenten kunnen ook inspiratie halen uit de werkvormen voor activerend onderwijs van TeachEUR. Er is een dashboard gerealiseerd waar het opleidingsaanbod van de CLI, Risbo en het Learning & Career Centre (LCC) overzichtelijk wordt gepresenteerd. De managementinformatie over docentontwikkeling is ook verbeterd. In een werkgroep wordt, in afstemming met Erkennen en Waarderen, het aanbod trainingen van de LCC verder doorontwikkeld.

Toekomstgericht onderwijs: online

Volgend uit de ambities uit de herijkte onderwijsvisie draagt ErasmusU_Online bij aan de toegankelijkheid en inclusie van het onderwijs door samen met faculteiten online-programma’s en -vakken voor specifieke doelgroepen (bijvoorbeeld pre-masters en studenten die niet naar campus kunnen komen) te ontwikkelen als aanvulling op het reguliere campusonderwijs. In 2023-2024 bestond het aanbod uit het fulltime masterprogramma Psychology of the Digital Media (2022-2023), de pre-master Gezondheidswetenschappen van ESHPM en de online master Public Governance, Management and Policy (ESSB). Er werd gestart met het herontwerp van een blended pre-master Pedagogische Wetenschapen en aan de hybride en online Bachelor Philosophy Specific Degree aan ESPhil. Dit programma is voor studenten die filosofie als tweede studie willen volgen.  

Onlineonderwijs vraagt andere vaardigheden van zowel docenten als studenten. Daarom ontwerpen we het onderwijs in brede teams met deskundigen en studenten. Docenten en ondersteuners verbeteren niet alleen hun onderwijs, maar groeien ook in hun professionele ontwikkeling.

Onderwijsinnovatie bij faculteiten 

In 2023 hielp de CLI de faculteiten bij de uitvoering van 43 innovatieprojecten. Een mooi voorbeeld is het 'flipping the classroom'-project voor het vak economie van ESSB. CLI ondersteunde hierin door hun 'traditionele' colleges om te zetten in een blended aanpak met ongeveer vijftig webcasts, extra activerende activiteiten en enkele animatievideo's. Zowel studenten als docenten rapporteren een hogere studie- en onderwijsmotivatie.

De CLI organiseert ook digitaliseringsprojecten in samenwerking met Erasmus Digitalisation & Information Services (EDIS). Een voorbeeld is de hulp aan faculteiten bij het selecteren en gebruiken van een e-portfolio tool dat onder wordt gebruikt voor programmatisch toetsen. Een tweede onderwerp is het samenbrengen van informatie, ondersteunend materiaal en training voor het gebruik van generatieve AI in het onderwijs. Een derde onderwerp is ‘future learning spaces’ waarbij de EUR samen met belanghebbenden ideeën ontwikkelen en testen voor de ruimten waarin onderwijsactiviteiten kunnen plaatsvinden. Een voorbeeld hiervan is de Holobox in het Education Lab.

Co-creatie met studenten is een belangrijk onderdeel van de innovatie aanpak van de EUR. Students-for-Students faciliteert de CLI-initiatieven ter verbetering en aanvulling van het onderwijs. Een mooi voorbeeld is LifeVersity. Studenten organiseren daarbij online vaardigheidscursussen voor studenten. In 2023 namen ongeveer tweeduizend studenten deel aan cursussen, gericht op onder meer spreken in het openbaar, leiderschap, welbevinden, creativiteit & innovatie en carrière. In 2023 zijn voorbereidingen getroffen voor doorontwikkeling van LifeVersity als een sociale onderneming onder de EUR-holding.

Onderzoek & evaluatie van onderwijsverbetering

De EUR profileert zich als een universiteit die niet alleen belang hecht aan de innovatie van onderwijs, maar ook aan de empirische evaluatie van de effecten van dergelijke innovaties. Docenten die een onderwijsinnovatie willen invoeren en evalueren, kunnen gebruik maken van CLI-fellowships. Docenten worden dan desgewenst één dag per week vrijgesteld om hun project uit te voeren. In 2023 waren er 22 CLI-fellows actief. Het onderzoek van de fellows concentreert zich vooral rondom online- en blended-onderwijs, motivatie en welbevinden van studenten en docenten en vaardigheidsonderwijs. Fellows delen hun kennis in de Community. Onder leiding van de CLI research ambassador is een interessante reeks researchlunches georganiseerd waarbij zowel de CLI-fellows als de PhD-studenten actief worden betrokken en zij de gelegenheid krijgen de voortgang of resultaten.

Inzet op innovatie voor het onderwijs van de toekomst: Erasmus X

De onderwijsvisie zet in op ‘future education’ omdat leren en werken in de toekomst gaan veranderen. Erasmus X is een onderwijsinnovatieprogramma dat zich hierop richt, in samenwerking met studenten.

Impact & Engagement 

In 2023 lag de focus op het leren in de stad. In het HefHouse in Rotterdam-Zuid werd het interdisciplinaire programma Redefining the Classroom uitgevoerd. De focus in dit programma ligt op sociale impact: het verruimen van onderwijskansen en het verminderen van sociale ongelijkheid.  Het leren van de student start vanuit de lokale gemeenschap, in de wijken van de stad. Samen met belanghebbenden en bewoners in de wijk worden uitdagingen geformuleerd. 

Erasmus X onderzoekt in dit project welke leeraanpak het beste werkt om de academische professional van de toekomst op te leiden die leert samenwerken en co-creëren met belanghebbenden met een verschillend perspectief. Er wordt al actief samengewerkt met studenten van de Hogeschool Rotterdam; in 2024 wordt dat uitgebreid met studenten uit het mbo.

Future Education

Tweede speerpunt van Erasmus X is het ontwikkelen van een wezenlijk andere manier van leren met behulp van EdTech en AI. Erasmus X haalt de nieuwste ontwikkelingen van buiten de universiteit naar binnen. Zij bouwt voort op een innovatief portfolio: van de student-gerichte apps zoals het Prometheus Game (een complex oplossingsgericht spel voor studenten), of de Ace Yourself app, (een nieuwe app voor het ontwikkelen van student agency, leer- en overdraagbare vaardigheden). De snelle evolutie in Virtual Reality en AI leidde tot nieuwe initiatieven zoals Immersive Tech, dat gaat over het ontwerp van simulaties die het ‘echte leven’ binnenbrengen in het klaslokaal, en het project Explore, waarin studenten en docenten samen problemen en mogelijkheden die GenAI te ontdekken.

Engagement en Inclusief onderwijs

In de onderwijsvisie ligt er een nadruk op toegankelijkheid en inclusie van ons onderwijs. Het IDEA (Inclusion, Diversity, Equity and Access) Center richt zich op het wegnemen van drempels en uitsluitingsmechanismen (zoals impliciete vooroordelen) in het onderwijs, van instroom tot en met diplomering. In 2023 werd een belangrijke vervolgstap gemaakt met het instellen van de Student Council for Equity, Diversity, and Inclusion (SCEDI). Die council zal een cruciale rol spelen bij het beantwoorden van vragen van studenten vanuit verschillende perspectieven. Het IDEA Center lanceerde daarnaast het Kennisplatform over Inclusief Onderwijs. Dit online platform biedt duidelijke en uitgebreide informatie over een verscheidenheid aan instrumenten en trainingsmaterialen die docenten kunnen integreren in hun leeromgeving, zowel voor henzelf als voor hun studenten, om een meer inclusieve onderwijsomgeving te creëren. 

Het IDEA Center werkt samen met docenten aan de EUR. In 2023 werd een workshop georganiseerd over goede praktijken in inclusief onderwijs en het ontwerpen van een inclusief curriculum. Doel van de workshop was het bespreken van de fundamentele principes en concepten met betrekking tot het ontwerpen van een inclusief curriculum. Daarbij ligt de focus op alle onderdelen van het curriculum: leerdoelen, literatuur, beoordeling, en lesgeven en leren.

IDEA zet inclusie op de agenda binnen de EUR en doet dat ook met evenementen. Tijdens de novembereditie van de Student Wellbeing Weeks stonden twee impactvolle workshops centraal. ’Cross the Line’ vroeg studenten om fysiek naar de overkant te gaan als een vraag overeenkwam met hun ervaringen en creëerde zo een ruimte voor deelnemers om hun verhalen te delen in een veilige omgeving. In de tweede workshop, ’Talking Taboo’, werden in open dialogen lastige en taboeonderwerpen besproken, waaronder geestelijke gezondheid, online shaming en huiselijk en seksueel geweld.

Sociale veiligheid voor studenten: Amnesty-manifest

Op 19 oktober kwamen Amnesty International en verschillende Nederlandse hoger onderwijsinstellingen naar de EUR voor een werkbezoek in het kader van het project 'Let's talk about Yes'. Er waren gesprekken over verschillende interventies gericht op sociale veiligheid, en in het bijzonder interventies tegen seksueel geweld aan onze universiteit en aan andere onderwijsinstellingen.

Bijeenkomsten organiseren in moeilijke tijden

In samenwerking met verschillende afdelingen en studentenorganisaties van de EUR hebben we in lastige tijden zowel formele als informele bijeenkomsten georganiseerd. In de nasleep van de aardbevingen in Turkije, Syrië en Marokko, het incident in het Erasmus MC en de situatie in Israël en Gaza, hebben we onze steun aan studenten en medewerkers uitgebreid. 

Onderwijsaanbod en onderwijskwaliteit

In 2023 werden voorbereidingen getroffen voor de verdere ontwikkeling van opleidingen gericht op impact en engagement:

  • De wo-masterprogramma’s ‘Marketing in the Age of Data and AI’ en ‘Sustainability Management’, twee volledig online aangeboden programma’s.
  • Het wo-masterprogramma ‘Redesigning the Post-Industrial City (RePIC)’, binnen European University of Post-Industrial Cities (UNIC), bedoeld voor studenten in Nederland en de Europese alliantie partners binnen UNIC.  

In het kader van portfoliomanagement is de onderzoeksmaster Clinical Research beëindigd, evenals de post-initiële wo-master Commercieel Privaatrecht. 

Opleidingsevaluaties

In het kader van het behoud van de onderwijskwaliteit laat de EUR alle opleidingen accrediteren door de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). In 2023 rondden tien opleidingen een accreditatie van een bestaande opleiding door de NVAO positief af. Bij negen opleidingen vond het visitatiebezoek plaats en volgt de besluitvorming van de NVAO in de loop van 2024.

Zeven opleidingen die geen NVAO-evaluatie ondergingen, nodigden wel een panel uit voor peer-review in het kader van de tussentijdse opleidingsevaluaties. Die evaluaties zijn kenmerkend voor het kwaliteitszorgsysteem van de EUR. De EUR vindt het belangrijk dat de opleidingen een goede samenhang hebben, aansluiten bij de beginsituatie van de studenten en bij de eisen van de beroepspraktijk. De EUR bezet ook of de opleidingen onderwijs bieden dat aansluit bij de profilering van de EUR, bijvoorbeeld op impact en engagement.

Interne kwaliteitszorg

In 2023 is de nieuwe onderwijsvisie van de EUR vastgesteld. Binnen faculteiten is gestart met de verdere operationalisering van die onderwijsvisie in plannen en doelstellingen. Vanuit deze herijkte visies wordt ingezet op de doorontwikkeling van de kwaliteitscultuur en het kwaliteitszorgsysteem van de EUR. In 2023 zijn de eerste contouren geschetst voor een vernieuwde kwaliteitszorgvisie. De doorontwikkeling van de interne kwaliteitszorg is gericht op eigenaarschap en (zelf-)vertrouwen, zowel wat betreft cultuur als systeem.

Medezeggenschap

In een kwaliteitscultuur is een sterke verbinding met faculteitsraden en opleidingscommissies belangrijk. Het kan op dat gebied nog beter. In 2023 is daarom een centrale medezeggenschapscoördinator aangesteld, die invulling geeft aan de versterking en doorontwikkeling van een ‘Erasmiaanse’ visie op de positionering van de Opleidingscommissies.

Opleidingstabel

Opleidingstabel

tabel 1

Opleidingsaccreditaties, NVAO besluit in 2023 panelbezoek NVAO inleverdatum NVAO-besluit type aanvraag 
B Nanobiologie (joint degree) 05-23-2022 11- 1-2022 31-1-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding 
M Nanobiology (joint degree) 05-23-2022 11- 1-2022 16-2-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding 
B Economie en Bedrijfseconomie 3&4-11-2022 05- 1-2023 29-6-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding 
B Fiscale Economie 3&4-11-2022 05- 1-2023 18-7-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding via European Approach 
B Econometrie en Operationele Research 3&4-11-2022 05- 1-2023 29-6-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding via European Approach 
M Econometrics and Management Science 3&4-11-2022 05- 1-2023 29-6-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding 
M Economics and Business 3&4-11-2022 05- 1-2023 27-6-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding 
M Fiscale Economie 3&4-11-2022 05- 1-2023 27-6-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding 
M Accounting, Auditing and Control 3&4-11-2022 05- 1-2023 30-6-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding 
M Executive Master of Finance and Control 11- 8-2022 05- 1-2023 5-7-2023 (positief) Accreditatie bestaande opleiding, via TUDelft (penvoerder) 
Opleidingsaccreditaties, beoordeling in 2023 panelbezoek NVAO inleverdatum NVAO-besluit type aanvraag 
B Filosofie 21&22-11-2023 05- 1-2024    
B Filosofie van een Bepaald Wetenschapsgebied 21&22-11-2023 05- 1-2024   Accreditatie bestaande opleiding 
M Filosofie ( research ) 21&22-11-2023 05- 1-2024   Accreditatie bestaande opleiding 
M Filosofie 21&22-11-2023 05- 1-2024   Accreditatie bestaande opleiding 
B Bestuurskunde 26&27-10-2023 05- 1-2024   Accreditatie bestaande opleiding 
M Public Administration 26&27-10-2023 05- 1-2024   Accreditatie bestaande opleiding 
M Research in Public Administration and Organizational Science (research) 26&27-10-2023 05- 1-2024   Accreditatie bestaande opleiding 
M International Public Management and Public Policy 26&27-10-2023 05- 1-2024   Accreditatie bestaande opleiding 
M Technical Medicine (joint degree) 10-24-2023 05- 1-2024   Accreditatie bestaande opleiding 
Overig     NVAO-besluit type aanvraag
M People, Organisations & Change     30-03-2023 (positief) Planningsneutrale conversie
M Commercieel Privaatrecht     09-20-2023 Beëindiging
M Clinical Research (research)       Beëindiging
Int. Master’s in Adv. Research in Criminology     16-1-2023 (negatief) Macrodoelmatigheidstoets CDHO
M Redesigning the Post Industrial City (joint degree)     in behandeling Macrodoelmatigheidstoets CDHO
M Redesigning the Post Industrial City (joint degree)     in behandeling overname accreditatie volgens European Approach
M Marketing in the Age of Data and AI     in behandeling Toets nieuwe opleiding
M Sustainability Management     in behandeling Toets nieuwe opleiding

Tussentijdse opleidingsevaluatie

Tussentijdse opleidingsevaluatie

tabel 2

Tussentijdse opleidingsevaluaties  Panelbezoek
M Mediastudies 21&22 -11-2023
M Mediastudies (research) 21&22 -11-2023
B Int. Bach. Progr. Communication and Media 21&22 -11-2023
B Geschiedenis 21&22 -11-2023
M Geschiedenis 21&22 -11-2023
B Algemene Cultuurwetenschappen 21&22 -11-2023
M Kunst- & cultuurwetenschappen 21&22 -11-2023

UITGELICHT

Slimmer academisch jaar

Binnen de EUR doen drie faculteiten mee met een autonome pilot in het kader van het OCW-traject ‘Een Slimmer Collegejaar’ (SCJ). ESL wil met haar pilot het studiejaar verkorten en de werkdruk verlagen door het anders vormgeven van het scriptietraject en andere werkvormen te introduceren. Voor de mastervariant Recht en Technologie is er geen eindscriptie meer, maar een meesterproef in een portfolio volgens de methode design thinking. De student wordt begeleid door een portfoliocoach en het designproces is onderdeel van de academische vaardigheden. De opleiding ging in 2023-2024 van start.

Zie ook elders in dit hoofdstuk.

Versie:
v6.2.34

Met iWink Report maak je professionele online publicaties. Publicaties die je online, in print en als PDF-download kunt aanbieden.

En daarmee voldoe je direct aan de WCAG-wetgeving rond digitale toegankelijkheid.

Eenvoudig, veilig en efficiënt.

Meer over iWink Report