Voorwoord

Het jaar 2023 was bijzonder voor de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). Het was een lustrumjaar waarin de universiteit haar 110-jarig bestaan op indrukwekkende wijze vierde, maar ook een jaar dat gekenmerkt werd door maatschappelijke kwesties die hun sporen op de campus nalieten, zoals de vraagstukken rond klimaat en energie en de oorlog tussen Israël en Hamas. Daarnaast werden wij dit jaar getroffen door een vreselijk schietincident bij onze medische faculteit.

De invloed van verschillende maatschappelijke ontwikkelingen was goed voelbaar op de EUR-campus en -locaties. Als universiteit met een sterke sociale signatuur verwelkomen en respecteren wij een breed scala aan uitgangspunten en meningen die soms raken aan ideologie en soms aan afkomst maar die bijna altijd terug te voeren zijn op de maatschappelijke betrokkenheid en bevlogenheid van onze studenten en medewerkers. Deze betrokkenheid respecteren en koesteren wij en daarmee zijn wij ons als College van Bestuur (CvB) dagelijks bewust van de diversiteit en variëteit binnen onze universitaire gemeenschap. Dat vraagt niet alleen ruimdenkendheid maar ook dat wij ervoor zorgen dat de waardevolle dialoog op de campus wordt gefaciliteerd en aangemoedigd. 

Een voorbeeld daarvan was de urgente aandacht van een deel van de gemeenschap om ons als EUR uit te spreken over banden met de fossiele industrie. Een tweetal vreedzame manifestaties vond plaats aan het begin van het jaar. Onder meer naar aanleiding van deze manifestaties nam het CvB het initiatief om een serie EUR Klimaatdialogen te organiseren om input op te halen voor nieuwe normen voor duurzaamheid bij de EUR. Honderden studenten en medewerkers namen deel aan deze ‘duurzaamheidsdialogen’. De uitkomsten van deze gesprekken vormen een waardevolle bijdrage aan de duurzaamheidsstrategie van de EUR met betrekking tot ons onderwijs en onderzoek en onze bedrijfsvoering. Hiermee laten we zien dat we structureel onze verantwoordelijkheid nemen voor duurzame ontwikkeling.

Vanaf de zomer stonden wij ook stil bij een ander, voor ons zeer belangrijk, onderwerp: de sociale veiligheid binnen de EUR. Een veertiental theatervoorstellingen, genaamd Mindlab, gaf aanleiding tot het goede gesprek op de verschillende afdelingen. Dat we met onze aandacht en intenties niet konden voorkomen dat het ernstig mis kan gaan, werd pijnlijk duidelijk bij het schietincident in een onderwijsgebouw bij het Erasmus MC op 28 september 2023. Het wierp een grote verslagenheid over de EUR-gemeenschap. Zowel de voor dit doel georganiseerde bijeenkomsten om elkaar te steunen en ruimte te geven voor emoties, als de ingerichte EUR-hulpstructuren boden steun. Dit incident maakte duidelijk dat het bewaren van evenwicht tussen toegankelijkheid van ons onderwijs en het borgen van veiligheid voor de gehele gemeenschap van groot belang is.

Een ander onderwerp waarbij we met elkaar moesten balanceren was de waarde van academische vrijheid in tijden van conflict. Het was onderwerp van gesprek vanwege het conflict tussen Israël en Hamas en de heftige gevolgen daarvan ter plaatse en voor betrokken gemeenschappen in Nederland. Deze werden ook duidelijk op de campus gevoeld en dat leidde tot manifestaties, walk-ins en bijeenkomsten op de faculteiten. Daarbij was steeds sprake van een respectvolle omgang tussen verschillende groeperingen.

In 2023 waren er ook mooie momenten om samen te vieren zoals de 110^e verjaardag van de EUR. De festiviteiten om dit lustrum te markeren vierden we samen met collega’s, studenten, alumni en de inwoners van Rotterdam. De campus bruiste met de activiteiten voor studenten en medewerkers. De Eurekaweek, de Opening van het Academisch Jaar en vele andere evenementen stonden in het teken van ons lustrum. Tijdens de Dies Natalis reikten we een eredoctoraat aan alumnus en nobelprijswinnaar Guido Imbens.

Voor de studenten die begonnen in de Covid-periode was 2023 het eerste jaar dat de studie weer volledig fysiek op de campus gevolgd kon worden. Het welzijn en welbevinden van onze studenten is voor de EUR een belangrijk goed. De student living room kreeg daarom een vaste plek op de campus. Deze ontspanningsruimte trekt steevast veel bezoekers en wordt ook regelmatig ingezet als ruimte voor workshops en lezingen rondom actuele thema’s als stress en gezondheid.

De verschillende strategische initiatieven die onze universiteit rijk is, ontwikkelden door naar de tweede fase van de EUR-strategie die in 2024 wordt herijkt. In 2023 werden de eerste stappen voor deze herijking gezet. Het is voelbaar dat de gehele EUR-community zich inzet voor onze missie om positieve maatschappelijke impact tot een succes te maken. Bestuurlijk komt dit tot uiting in het besluit om een Strategic Dean of Impact & Engagement aan te stellen die de impact-ambities van de EUR verder zal coördineren en intensiveren.

Ook de ontwikkelingen binnen onze strategische samenwerkingen zetten door. UNIC, het European University initiatief, waarvan de EUR de coördinator is, werd deze zomer geselecteerd voor de tweede fase van dit belangrijke EU initiatief en breidde uit met twee nieuwe universiteiten (Lodz, Malmö). Dat werd met een grote bijeenkomst in Rotterdam gevierd. UNIC is een strategisch transnationaal netwerk voor studenten en medewerkers, waaraan naar verwachting in de toekomst steeds meer onderwijs- en onderzoeksmiddelen zullen worden toegekend.

In regionaal verband zijn er stappen gezet naar de verdere consolidatie van de samenwerking binnen de Convergentie met het Erasmus MC en TU Delft op het gebied van transdisciplinair en transformationeel onderwijs en onderzoek. Met de Universiteit van Leiden en TU Delft is binnen de LDE-samenwerking en Medical Delta verder gewerkt aan de gezamenlijke doelen. In samenwerking met Gemeente Rotterdam, de Hogeschool Rotterdam, de Willem de Kooning Academie en Codarts werd verder gewerkt aan de plannen voor de Cultuurcampus op Rotterdam Zuid en de oprichting van een nieuw Rotterdam University of the Arts. In dit kader werd ook een aanzienlijke subsidie verworven in het nieuwe EU programma New European Bauhaus.

Een aantal richtlijnen en aanwijzingen vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap had direct invloed op de koers van de EUR. Zo is afgelopen jaar de Wet Internationalisering in Balans in consultatie gegaan. In het kader van de ontwikkelingen rondom deze wet scherpt de EUR haar plannen rond internationalisering en internationale studenten aan. Hierbij blijven we streven naar een goede balans tussen aanbod en toegankelijkheid voor alle studenten, het behoud van de voordelen van internationalisering voor onderwijs en onderzoek, onze internationale samenwerking en sterke internationale reputatie.

Tenslotte spreek ik namens het College van Bestuur mijn waardering uit voor de prestaties van alle medewerkers van de EUR, en niet in de laatste plaats voor onze EUR-wetenschappers die ook in 2023 diverse prestigieuze prijzen en beurzen in de wacht sleepten, waarover u verderop in dit jaarverslag meer kunt lezen. Hun werk bracht eens te meer tot uitdrukking waar wij als EUR voor staan: kwalitatief hoogwaardig onderwijs en onderzoek met maatschappelijke impact voor de huidige en toekomstige generaties. Vol vertrouwen kijk ik uit naar het komend jaar waarin wij met elkaar de goede ingezette ontwikkelingen zullen vervolgen en daarmee onze studenten voorzien van een waardevolle basis, motivatie en ambitie om zelf een positieve bijdrage te leveren aan de wereld om hen heen.

Namens het College van Bestuur,

Ed Brinksma, Voorzitter van het College van Bestuur Erasmus Universiteit Rotterdam