Hoofdstuk 4 Kwaliteit – Zes thema’s, één universiteit

Hieronder in tabel 3 de verantwoording van de bestedingen volgens de OCW-thema’s. De onderbesteding is 14% ten opzichte van de toegekende middelen en is voornamelijk te verklaren door achterstand in besteding bij het Erasmus MC. Het Erasmus MC investeert flink in hybride en online onderwijs en wil met dat doel de voorzieningen in het onderwijscentrum verbeteren, nu dat centrum sowieso verbouwd wordt. Omdat de bouw van het onderwijscentrum vertraagde, kon ook de voorzieningen in de leeromgeving niet worden aangepast. De verwachting is, dat dit eind 2024 is opgelost. De medezeggenschap is geïnformeerd. 

De EUR verdeelt de meeste middelen Kwaliteitsafspraken direct over haar faculteiten, zoals aangegeven in tabel 5. 

De activiteiten van de faculteiten worden aangevuld door diensten van de Community voor Leren en Innoveren (CLI) en een drietal thematische programma’s. Hun bestedingen over 2023 staan in onderstaande tabel. 

Om een beter inzicht te krijgen wat de investeringen in 2023 opleverden, volgt hier een overzicht per thema.

Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling en het Welzijn van de Student (OCW-thema’s 1 en 2)

De belofte van de onderwijsvisie en de Kwaliteitsafspraken is, dat eind 2024 de meeste onderwijsprogramma’s vaardigheidsonderwijs hebben georganiseerd om studenten beter op te leiden als academische professionals en dat er een goede aanpak is om studenten (mentaal) weerbaar te maken. Vooruitkijkend naar 2024 is er de verwachting dat de EUR de volgende doelen haalt: 

• De meeste faculteiten hebben vaardigheidscursussen die zich richten op de persoonlijke ontwikkeling en/of de aansluiting met de loopbaan/arbeidsmarkt.
• De EUR verbetert preventie, maakt mentale problemen bespreekbaar en stroomlijnt en actualiseert het zorgaanbod.

In de periode 2019-2022 hebben de meeste faculteiten onderwijs ontwikkeld gericht op studie- en beroepsvaardigheden. Erasmus MC, Erasmus School of History en Communication (ESHCC) en Erasmus School of Philosophy (Esphil) en Rotterdam School of Management (RSM) hebben de vaardigheidscursussen inmiddels geïmplementeerd. Erasmus University College en Erasmus School of Economics (ESE) ontwikkelden in 2023 respectievelijk carrière- en loopbaanoriëntatie- en studievaardigheden. ESE doet dat zoveel mogelijk flexibel (met een keuzemenu). Erasmus School of Law zet nog steeds veel ontwikkelcapaciteit van Learning Innovatoren in op betere begeleiding van de student en is bezig met de laatste fase van haar Juridische Academische Vaardighedenlijn bij de vakgroep Criminologie.

Aanvullend op de faculteiten werken centrale programma’s om het persoonlijk ontwikkelpad van de student verder te versterken:

• Impact at the Core startte in 2023 het initiatief ‘Student Journey’ samen met Esphil. Samen met alle faculteiten wordt gekeken waar studenten belangrijke stappen maken in hun studiecarrière en hoe deze beter begeleid zouden kunnen worden.
• Wellbeing startte met een pilot online mentoring. Studenten krijgen professionele begeleiding gericht op het snijvlak van studie en persoonlijk welzijn.
• LifeVersity (https://www.lifeversity.nl/) organiseerde 102 cursussen leiderschap en persoonlijke effectiviteit. De cursussen zijn gratis en worden door studenten, voor studenten georganiseerd. In 2023 namen 823 studenten deel.

In Communities of Practice worden de ontwikkelingen besproken. Ontwikkeling is nodig met betrekking tot verdere docentprofessionalisering en de ontwikkeling van studenten in het kader van onze Erasmiaanse waarden.

Impactgedreven leren in 2023 (OCW 4)

Het is de ambitie van de EUR om studenten op te leiden die in werk en samenleving kunnen bijdragen aan oplossingen die te maken hebben met de grote sociaaleconomische, demografische, technologische en klimaat-transities. Studenten kregen tijdens hun studie de vaardigheden mee (zie vorige paragraaf) en deden ervaring op met dit soort problemen.  Doelstelling is om in 2024 in elk programma van de EUR een vak aan te bieden waarin de student met een actuele urgentie van buiten de universiteit werkt, samen met burgers, organisaties, overheden en/of bedrijven. De verwachting voor eind 2024 is dat veel van de meer dan honderd programma’s zo’n vak aanbieden, met inzet van voldoende externe opdrachten hun docenten opleiden op basis van het didactisch model. De EUR is blij met de voortgang die faculteiten anno 2023 maakten op het gebied van impactgedreven onderwijs, zoals blijkt uit onderstaande tabel. 

In 2023 werd het onderwijsconcept voor het derde jaar bachelor verder aangescherpt (minor impactspace) die door studenten met een 9,5 werd beoordeeld. Verder werd gewerkt aan een meer duurzaam model om met de stad samen te werken. Er werd een structurele samenwerking met de wijk Crooswijk gestart, waarin de wijk aangeeft wat nodig is en waarna studenten de uitdagingen in projecten uitwerken. De resultaten worden gezamenlijk besproken om ervan te kunnen leren. Dit project sluit aan op de werkwijze van De Hef op Zuid, dat al eerder door Erasmus X in Rotterdam-Zuid werd gestart. Impact at the Core en de faculteiten werkten voor het genereren van opdrachten nauw samen met het studenteninitiatief Erasmus Verbindt. 

In de faculteiten zijn met name Erasmus MC, ESHCC en Esphil actief met het ontwikkelen van leeroplossingen online en hybride en kunstmatige intelligentie. Erasmus X heeft als opdracht om aanvullend op de CLI en faculteiten innovaties van buiten de universiteit naar binnen te brengen. Doel is om samen met docenten en studenten een innovatieve cultuur te ontwikkelen. Verder wordt ernaar gestreefd om concrete onderwijsvernieuwingen te implementeren. In 2023 werd de Ace Yourself-app, gericht op studievaardigheden van met name startende studenten, landelijk geïntroduceerd. Doel is om het onderwijs toegankelijker te maken. Verder organiseerde Erasmus X werkgroepen om de (on)mogelijkheden van kunstmatige intelligentie te onderzoeken. Erasmus X ontwikkelde voor twee faculteiten game based onderwijs. https://www.erasmusx.io/projects 

De meeste faculteiten maakten voor hybride en online onderwijsprogramma’s gebruik van de CLI. Erasmus MC, ESSB en Erasmus University College investeren in hybride en online ontwerp om flexibeler onderwijs te kunnen geven aan studenten die op verschillende momenten moeten samenwerken. In tabel 9 een overzicht van de facultaire initiatieven die in samenwerking met de CLI in 2023 in werden uitgevoerd.

Kwaliteitsafspraken

Na afronding van de midterm evaluatie in 2022, is de Kwaliteitscommissie in 2023 meegenomen in de verdere ontwikkeling van de programma’s. Zo is er gewerkt aan verdere samenhang tussen het implementeren van impact gedreven onderwijs en een duidelijkere verbinding met de Erasmiaanse Waarden. Ook is de Kwaliteitscommissie meegenomen in de totstandkoming van de EUR Onderwijsvisie waarin de Erasmiaanse waarden, impact en verbinding met de regio belangrijke elementen zijn. De Kwaliteitscommissie was zeer te spreken over de Onderwijsvisie.

De Kwaliteitscommissie ziet dat er ook in 2023 een stevige kwaliteitscultuur is bij de Erasmus Universiteit. Faculteiten slagen er steeds beter in om gezamenlijk uitgangspunten voor het onderwijs en de onderwijskwaliteit te bepalen. De Kwaliteitscommissie ziet daarnaast ook dat de betrokkenheid vanuit de Universiteitsraad groot is.

De Kwaliteitscommissie ziet dat er verschillende verbeterpunten ook in 2023 nog aandacht verdienen. Deze betreffen de aanbeveling van het midterm review panel om beter inzicht te krijgen in de daadwerkelijke effecten van de verschillende projecten voor student en docent in het hier-en-nu. Een tweede aandachtspunt betreft de verdere inrichting van het systeem van kwaliteitszorg. Het rapport van de midterm commissie gaf aan dat de werking van het kwaliteitszorgsysteem niet is geëvalueerd. De Kwaliteitscommissie heeft er vertrouwen in dat dit punt in 2024 goed wordt opgepakt, mede in samenhang met de implementatie van de vastgestelde onderwijsvisie. Een laatste aandachtspunt betreft de ethische toetsing van (studenten)onderzoek en de synchronisatie van processen (bijvoorbeeld rondom de academische jaarcirkel, maar ook de PhD opleidingen); hier zijn al belangrijke eerste stappen gezet. 

Nationaal Programma Onderwijs

De Kwaliteitscommissie werd geïnformeerd over de planvorming van de NPO-middelen, specifiek gericht op studentenwelzijn, in- en doorstroom van studenten en de voortgang van het onderzoek voor wetenschappers met een tijdelijke aanstelling. De middelen hebben bijgedragen aan het versterken van de sociale binding en cohesie van studenten; het bespreekbaar maken van het mentale welzijn van studenten en het uitbreiden van de voorzieningen voor studenten die dit nodig hebben. De Kwaliteitscommissie heeft er vertrouwen in dat de geleerde lessen hun plek vinden in het verbeteren van in- en doorstroom alsmede het welzijn van studenten. 

Studentenwelzijn

De vertegenwoordigers van de HoKa Werkgroep ontmoeten het projectteam Student Wellbeing (SW) ongeveer twee keer per maand en zijn tevreden over het projectteam. Dat is te danken aan de duidelijke communicatie, tijdige updates over de projecten en adequate en snelle antwoorden op vragen. De vertegenwoordigers hebben het gevoel dat hun input en feedback zeer gewaardeerd wordt. 

Het SW-team is, in samenwerking met relevante belanghebbenden, voortdurend op zoek naar manieren om het welzijn van studenten aan de EUR te verbeteren. Naast het bewezen succes van de Huiskamer, die laagdrempelige toegang biedt tot SW-interventies, wordt momenteel gewerkt aan de implementatie van Student Wellbeing Officers in elke faculteit, met als doel de implementatie van SW-initiatieven op facultair niveau te waarborgen, terwijl er verbinding is met het centrale SW-team en andere SW-functionarissen om samenwerking en kennisuitwisseling te waarborgen. Ook noemenswaardig zijn de inspanningen van het SW-team gericht op fysiek welzijn en het effect van beweging op welzijn. Al deze inspanningen worden ook erkend door andere universiteiten, die zich tot het SW-team van de EUR wenden voor advies en suggesties.   

Impact in de kern

De vertegenwoordigers van de HoKa Werkgroep ontmoeten het Impact at the Core projectteam ongeveer twee keer per maand om verschillende aspecten van het project te bespreken. De discussies zijn altijd open met genoeg ruimte voor ons om (kritische) vragen te stellen, meningen te uiten en ideeën voor te stellen. Bovendien wordt in deze gesprekken vaak de link gelegd naar andere ontwikkelingen binnen de universiteit, zoals de Convergentie (samenwerking van EUR, Erasmus MC en TU Delft), wat belangrijk is vanwege de efficiëntie en effectiviteit.

In 2023 zijn belangrijke stappen gezet om impactgedreven onderwijs verder te verankeren bij EUR. Een die in het bijzonder het vermelden waard is, is de lancering van het Work-Integrated Learning platform Riipen, dat het mogelijk maakt om wicked problems van externe stakeholders in het curriculum te brengen. Het feit dat EUR de eerste universiteit op het Europese vasteland is die Riipen gebruikt, illustreert zowel de visie als de vastberadenheid van het Impact at the Core-team en plaatst ons in de voorhoede van ontwikkelingen in dit type onderwijs. 

Erasmus X

De vertegenwoordigers van de HoKa Werkgroep ontmoeten het Erasmus X projectteam ongeveer twee keer per maand en zijn tevreden over het projectteam vanwege hun bereidheid om ons van de nodige informatie te voorzien en hun openheid tegenover onze kritische vragen. Ondanks een recente uitdagende ervaring werken we momenteel aan het verbeteren van onze werkrelatie door middel van frequent contact en co-creatieve sessies. Vooral in het licht hiervan waarderen we de openheid en toewijding van de projectmanagers.

Erasmus X heeft meerdere innovatieve projecten om betrokkenheid, zachte vaardigheden en voorbereiding op de arbeidsmarkt te verbeteren. Met hun projecten ondersteunen ze studenten en medewerkers in het omgaan met AI, waarmee ze bij EUR een innovatieve richting inslaan. Een ander prijzenswaardig project, 'Redefining the Classroom', is in staat om EUR-studenten te koppelen aan echte, maatschappelijke problemen in hun HEF-huis in het zuiden van Rotterdam, waardoor innovatie wordt ingebed in de lokale gemeenschappen. Verder stelt ErasmusX vaak hun expertise beschikbaar aan andere actoren binnen de EUR, zoals faculteiten, opleidingscommissies en andere EUR-projecten, waardoor de impact van hun innovatie wordt gemaximaliseerd. 

Center for Learning and Innovation

Dit jaar heeft de HoKa Werkgroep nog nauwer samengewerkt met het projectteam van CLI door middel van een serie dialogen, met tussenpozen van ongeveer een maand. We prijzen vooral de inspanningen van de projectmanagers om ons te betrekken bij regelmatige gesprekken over hun projecten. Deze positieve ontwikkeling toonde aan hoe tijdige en duidelijke communicatie kan zorgen voor een soepele werkrelatie. Hoewel we niet deelnamen aan co-creatieve sessies binnen CLI, waren de dialogen kritieke momenten waarop onze inbreng werd gewaardeerd en onze vragen goed werden opgehelderd. 

Verder leerden we de CLI-subprojecten gericht op professionele onderwijsontwikkeling en online/ hybride onderwijs waarderen. Deze onderwerpen, die eerder veel vragen opriepen vanuit de kant van het UC, werden ons goed uitgelegd tijdens de dialogen en we waarderen het dat er goed op onze input werd ingegaan.

Decentrale participatie

Terwijl er op het centrale niveau van de medezeggenschap in HoKa duidelijk positieve aspecten zijn, zijn er dit jaar op het niveau van de decentrale medezeggenschap verschillende tekortkomingen aan het licht gekomen die we dringend moeten aanpakken en oplossen.

De mate van betrokkenheid van HoKa bij de decentrale medezeggenschapsorganen binnen onze universiteit varieert aanzienlijk. Terwijl sommige faculteiten binnen gestructureerde kaders werken, volgen de meeste andere informele processen of zien ze het onderwerp over het hoofd buiten de jaarlijkse budgetgoedkeuringen om. Met andere woorden: in de meeste decentrale raden en commissies is er een ernstig gebrek aan co-creatie bij HoKa-projecten. Bovendien wordt documentatie vaak niet op tijd geleverd, waardoor de toch al beperkte middelen van deze raden worden belemmerd en de werkdruk van de deelnemers toeneemt.

Dat deze participatierechten niet volledig worden gerespecteerd, wordt verergerd door het gebrek aan kennis bij de leden van deze raden over de reikwijdte van hun rechten en over wat HoKa inhoudt. Wat ook bijdraagt aan het probleem zijn de beperkte middelen die deze raden hebben om in te zetten op participatietaken in het algemeen en op HoKa in het bijzonder. Tot slot zijn er, voor zover wij weten, geen gestandaardiseerde richtlijnen voor co-creatie, waardoor het proces verwarrend en soms ontmoedigend is voor de leden die het soms wel meemaken.

Gezien de positieve aspecten van co-creatie die op centraal niveau zijn geïdentificeerd, vinden we het ontmoedigend dat de decentrale organen er niet van profiteren. De leden van de decentrale organen opereren nauw binnen hun gemeenschap en zijn zich nog meer bewust van de behoeften en problemen van hun peers dan wij op het centrale niveau, en dus, denken wij, beter uitgerust om te co-creëren ten behoeve van hun programma's of faculteiten. 

Aanbevelingen

De toegang tot co-creatie binnen HoKa heeft meerdere voordelen en wordt zeer gewaardeerd door zowel de participerende organen als de projectmanagers om de hierboven genoemde redenen. Met de beëindiging van HoKa en de centralisatie van sommige projecten, raden we sterk aan om de co-creatie te behouden. We zijn echter ook van mening dat het verbeterd kan worden, in het licht van de hierboven genoemde ervaringen. De aanbevelingen:

• De universiteit moet zorgen voor een tijdige en systematische inwerkperiode voor de nieuwe leden van de participerende organen op HoKa. De overdrachtsinformatie die in de inwerkperiode wordt gedeeld, moet verteerbaar, alomvattend en holistisch zijn, idealiter met een meerjarenoverzicht van HoKa, om de nieuwe raads- en commissieleden te helpen de context en het werk van hun voorgangers te begrijpen en zo beter voorbereid te zijn op co-creatie;
• Er moeten duidelijke ondersteunende richtlijnen zijn met betrekking tot co-creatie die kunnen worden toegepast op de behoeften en middelen van de verschillende participatieniveaus: opleidingscommissies, faculteitsraden en de universiteitsraad;
• Elk medezeggenschapsorgaan dient ten minste één lid te hebben dat direct verantwoordelijk is voor HoKa;
• De decentrale medezeggenschapsorganen zouden moeten profiteren van regelmatig contact met elkaar.

Daarnaast zijn wij van mening dat de projecten die gericht zijn op het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs in alle scholen binnen de Erasmus Universiteit geïmplementeerd moeten worden.